Verschillende soorten dood

In de medische wereld onderscheiden we drie verschillende soorten dood, namelijk de klinische dood, de biologische dood en de hersendood. Daarnaast kennen we ook de term juridische dood. Wat zijn de verschillen? En, ben je bij elke dood ook daadwerkelijk fysiek dood, ofwel overleden? 

Klinische dood

Van klinisch dood spreekt men als iemand géén waarneembare tekenen van leven (meer) vertoont: met name géén hartslag, géén ademhaling, en géén bewustzijn. Maar de functies van de hersenen zijn nóg niet volledig uitgeschakeld!
In de geneeskunde maken ze bij het vaststellen van een klinische dood gebruik van het testen van ABC; Ademhaling, Bewustzijn en Circulatie. Met circulatie wordt de bloedsomloop bedoeld.
De bloedsomloop is eenvoudig te controleren middels capillaire refill. Hierbij druk je hard op de nagel van het slachtoffer. Wanneer je je vinger weghaalt, is het nagelbed wit. Als er geen sprake is van een bloedsomloop, zal het nagelbed wit blijven of zeer langzaam weer roze kleuren. Indien er wél sprake is van bloedcirculatie, dan zal het nagelbed snel weer roze kleuren.
Wanneer echter het ABC binnen het lichaam verdwenen is, kan worden vastgesteld dat iemand klinisch dood is. Iemand zonder hartslag verliest binnen enkele seconden het bewustzijn, en zal binnen 4 tot 6 minuten onomkeerbare schade oplopen aan de hersenen. Dit is ook bij andere organen het geval. Meestal duurt het gemiddeld vijf à zes minuten voor de klinische dood over gaat in de biologische dood.

In de fase van klinische dood kan nog iemand door middel van reanimatie nog ‘teruggehaald’  worden en kan weer nieuw leven worden ‘ingeblazen’. Dit is mede afhankelijk van de leeftijd, de conditie, de gezondheid en de oorzaak. In medische termen is klinische dood dan ook een toestand van bewusteloosheid waarbij zeer snel een beslissing genomen moet worden om over te gaan op reanimatie. De reanimatie moet ook zo snel mogelijk na het intreden van de bewusteloosheid en het stoppen van de hartslag opgestart worden, om het slachtoffer een zo groot mogelijke overlevingskans te bieden. Wanneer er bijvoorbeeld sprake is van onderkoeling, doordat iemand bijvoorbeeld door het ijs is gezakt, zal de schade aan het lichaam wat later optreden en is de overlevingskans van iemand met klinische dood groter.
Als de reanimatie niet binnen 4 tot 6 minuten opgestart wordt, of als de pogingen tot reanimatie niet lukken, zal spoedig de biologische dood intreden.

Het is belangrijk om klinisch dood niet te verwarren met de term hersendood.