Jean Calvin, de Fransman beter bekend als Calvijn (1509 - 1564) publiceerde in 1536 zijn belangrijkste hoofdwerk: Christianae religionis Institutio, wat aanvankelijk een eenvoudig leerboek zou moeten zijn, werd uiteindelijk meer een polemisch geschrift, dat een bepaalde vorm van theologie onder vuur nam, en een apologie die de verdrukten wilden beschermen. De Institutie zoals die kortweg is gaan heten, is één van de invloedrijkste geschriften uit de godsdienstgeschiedenis geworden.

De meest befaamde gedachte van Johannes Calvijn werd de theorie van de predestinatie: de mens is bij zijn geboorte al voorbestemd, tot de verdoemenis of het eeuwige heil. Hij kan er in feite niets meer aan doen. Wel kan hij een indicatie krijgen welke kant het op gaat. ALs iemand zich onderscheidt door een oppassend en productief bestaan, komt het vermoedeljk wel goed na zijn dood. Calvijn zag zijn predestinatieleer zelf als een bevrijdend en geruststellend idee. Gelovigen hoefden zich niet meer druk te maken over de vraag hoe ze moesten handelen om het eeuwig heil te bereiken. Het was immers allemaal al vóórbestemd, het lag in Gods hand! De mens is nietig, onbekwaam, geneigd tot alle kwaad, maar God is goed. Toch zou het idee van de voorzienigheid juist tot een hoop getob leiden, tot het worstelen met de vraag of het uiteindelijk Hemel of Hel zou worden. Het calvinisme wordt dan ook tot op de dag van vandaag geassocieerd met een zekere somberheid, en met een gebrek aan levensvreugde.

Het begon allemaal op 31 oktober 1517. Toen Maarten Luther 95 stellingen aan de deur van de slotkerk in Wittenberg timmerde. Het was een startschot voor een reeks van revolutionaire veranderingen in de kerk die bekend staan als de Reformatie. Oorzaak was de diepgewortelde onvrede over de praktijken van de Katholieke Kerk. De priester en hoogleraar Calvijn wond zich erg op over de profijtelijke handel in zgn. aflaten,waarmee zonden konden worden afgekocht. In ziijn ogen kon de mens alleen worden gered door Gods genade.
Een belangrijke geestverwant van Maarten Luther was Huldrych Zwingli (1484-1531) die hamerde op het belang van de Bijbel als de bron van het geloof. De katholiek Kerk reageerde krampachtig op de roep om hervormingen. Zij begon een tegenoffensief, de Contrareformatie, en sprak op het Concilie van Trente (1545-1563) maar liefst 126 vervloekingen uit over de hervormers. De tegenstelling escaleerden snel en de kerkhervorming werd een kerkscheuring die de wereldgescheidenis zou veranderen.
De volgelingen van Luther en Calvijn zouden de dominante groepering in Nederland worden. Eerst onder de naam Nederduitsch Gereformeerde Kerk, van 1816 als Nederlandse Hervormde Kerk, die ook weer met allerlei scheuringen te maken kreeg.
Vanaf die periode ontstonden allerlei argumenten van de christelijke traditionele godsdiensten tegen het gedachtegoed van de reïncarnatieleer!